Notice (8): Trying to access array offset on value of type null [ROOT/templates/layout/index.php, line 86]
Notice (8): Trying to access array offset on value of type null [ROOT/templates/layout/index.php, line 86]
ЖАСЫРЫН ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТТЕРІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ СИПАТЫН АНЫҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІ *Татаринова Л. Ф., Иванова Ж. Б.
PDF 38-48 0 Жүктеп алынды 0

Аңдатпа

Осы баптың мақсаты 2014 жылы ұлттық заңнамада бекітілген құқықтық институт - жасырын тергеу іс – әрекеттерінің құқықтық табиғатын зерттеу және жасырын тергеу әрекеттерін (бұдан әрі- ЖТӘ) өзге жедел – іздестіру іс-шараларынан (бұдан әрі-ЖІШ) ажыратуға болатын белгілерді анықтау болды. ЖТӘ және ЖІШ құқықтық институттарының ерекшеліктерін ескере отырып, олардың белгілері мен мақсаттарын анықтау арқылы ЖІI және ЖТӘ -ді ажырату үшін түбегейлі практикалық маңызы бар сұрақ туындайды. Құқықтық табиғатты анықтау проблемасы ҚР Қылмыстық іс жүргізу заңнамасында басқа тергеу әрекеттерінен айырмашылығы оларды жүргізу алгоритмінің егжей-тегжейлі сипаттамасы жоқ екендігімен де шиеленісе түседі. Мұндай жетіспеушілік ЖТӘ-ның Мемлекеттік құпиялар институтымен корреляциясымен байланысты, оның анықтамасы "Мемлекеттік құпиялар туралы" ҚР Заңының 1-бабының мағынасынан туындайды [1]. Біз таңдаған тақырыпты толыққанды ашу үшін автор ғылыми білімнің әртүрлі әдістерін қолданды, бұл қолда бар көзқарастарды талдап қана қоймай, сонымен қатар өзіндік тұжырымдар мен ұсыныстарды тұжырымдауға мүмкіндік берді, атап айтқанда: жүйелік талдау әдісі, формальды-құқықтық әдіс, сонымен қатар салыстырмалы-құқықтық әдіс. Біз ұсынған зерттеу ЖТӘ -ның құқықтық табиғатын түсіну негізінде оны заңдылық қағидатын бұзбай, оның ішінде қылмыстық процесс шеңберінде дәлелдемелер жинау кезінде жедел-іздестіру қызметінің кең нысандары мен әдістерін пайдалану кезінде сәтті қолдануға мүмкіндік береді. Бұл, бір жағынан, ЖТӘ жоғары кідіріске ие қылмыстық істер бойынша дәлелдемелер алудың өте тиімді тетігі ретінде әрекет ететіндігіне байланысты, ал екінші жағынан, ЖТӘ қолдану адам мен азаматтың бірқатар конституциялық құқықтарын бұзу және/немесе шектеулер қаупін арттыруы мүмкін. Сонымен қатар, егер олар тергеу судьясының санкциясынсыз кейінге қалдыруды талап етпейтін мән-жайлардың болуына байланысты жүргізілсе, жүргізілген ЖТӘ нәтижелерін заңдастыру мәселесі өткір тұрі.

Түйін сөздер

тергеу, жасырын тергеу әрекеттері, проблемалар, іздестіру, қылмыстық процесс, қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу

Шығарылым: 4-2023

Авторлар туралы

*Татаринова Лола Фуркатовна

заң ғылымдарының кандидаты, әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар кафедрасының доценті, К. Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті, Алматы қ., Қазақстан Республикасы

E-mail: lola.tatarinova@gmail.com

Иванова Жанна Борисовна

заң ғылымдарының кандидаты, конституциялық және муниципалдық құқық кафедрасының доценті, Коми республикалық мемлекеттік қызмет және басқару академиясы, Сыктывкар қ., Коми Республикасы

E-mail: mgb-pravo@yandex.ru